M/S HUTA KATOWICE (artykuł sondażowy)

Pływał kiedyś po morzach i oceanach świata, jeden z największych w historii polskiej floty masowców. Imiennik dąbrowskiej Huty Katowice. Trudno, nawet w internecie, znaleźć rzetelne (w zasadzie: jakiekolwiek) informacje na jego temat. Niniejszy tekst jest pierwszą próbą podjęcia tematu i jednocześnie prośbą, bo może ktoś (na przykład dąbrowskie dzieci, o których w tekście) ma jakieś wspomnienia, fotografie...

Rys. Brunon Nowicki (obrazek scalił z fragmentów: Maciek Muzzy Mazur)

Googlując natkniemy sie jedynie na 3 ilustracje (w tym pocztówka oferowana kiedyś na Allegro). Poniższe informacje (i zdjęcia z "ziarnem") pochodzą głównie z "Głosu Huty Katowice" (zarówno z tygodnika jak i wydań specjalnych). 

źródło:  https://wikizaglebie.pl/wiki/M/S_Huta_Katowice

źródło: http://www.full-ahead.net/Statki/huta_katowice/huta_katowice.htm

źródło: archiwum Allegro

W roku 1976 Polska Marynarka Handlowa wzbogaciła się o jedne z największych swoich statków w historii. Były to dwa bliźniacze „Panamaxy”: M/S Huta Katowice oraz  M/S Huta Lenina oraz nieco większe M/S Bełchatów i M/S Turoszów*. Nazwa „Panamax” nawiązuje do maksymalnych rozmiarów, jakie może osiągnąć statek aby mógł przepłynąć Kanał Panamski. Budowę kanału ukończono w roku 1914, jego głębokość sięga niespełna 13 metrów a śluz nie da się już przebudować. Dwa zespoły potrójnych śluz podnoszą statki na wysokość 26 metrów, po czym znowu opuszczają je do poziomu morza. W ciągu 8 godzin statek może przebyć 82-kilometrówy odcinek poprzez górzysty Przesmyk Panamski.

M/S Huta Lenina zakupiona została od pierwotnego armatora norweskiego (pływał pod nazwą „Varamis”) natomiast Huta Katowice została zakupiono bezpośrednio w japońskiej stoczni Mitsubishi Heavy Industries Ltd w Kobe, gdzie został zwodowany (pierwotna nazwa: „Vigan”). Podstawowe dane techniczne statku: wymiary 224,0x31,9x13,3 (zob. uwaga niżej) ładowność ok. 64 tys. ton, prędkość 15 węzłów, załoga do 30 osób. Były to statki na wskroś nowoczesne, wysoko zautomatyzowane z bezwachtową (w ciągu 16 godzin) maszynownią, elektronicznym systemem nawigacji satelitarnej i antykolizyjnej, własną spalarnią śmieci i oczyszczalnią ścieków. W celu podniesienia komfortu załogi kabiny były klimatyzowane a marynarze mieli do dyspozycji także salę gimnastyczną i basen oraz samoobsługową mesę (jadalnię). 

M/S Varamis przepływa pod Lions Gate Bridge w Vancouwer. Zdjęcie datowane jest na rok 1971 (sic!) czyli... 5 lat przed budową statku. Być może jednak, że jest to "nasz" statek a jego pierwotna nazwa była łatwiejsza do wymówienia dla osób anglojęzycznych. Poniżej porównanie nadbudówek statku ze tego zdjęcia oraz sylwetki. Źródło: https://searcharchives.vancouver.ca/m-s-vigan-passing-under-lions-gate-bridge-2

Poniżej: bliźniaczy M/S Huta Lenina jeszcze jako Varamis, źródło (i szczegółowe dane): https://skipshistorie.net/Oslo/OSL334OlafDitlav-Simonsen/Tekster/OSL33419760100000%20VARAMIS.htm

 

Wprawdzie „Panamaxy” były dostosowane do przepłynięcia Kanału panamskiego, ale… nie mieściły się w polskich portach: tor wodny w Świnoujściu był zbyt mały a baza rudowa w Porcie Północnym w Gdańsku jeszcze w trakcie budowy: w początkowym okresie masowce musiały zatrzymywać się w pełnym morzu i dopiero po częściowym rozładunku na mniejsze statki mogły zmieścić się w torze wodnym do Świnoujścia.

 

M/S Huta Katowice w czasie wyładunku rudy w polskich portach

M/S Huta Katowice został przejęty przez polską załogę 1 lipca 1976 roku, na redę Portu Północnego przybył 16 października 1976 r., po stu osiemnastu dniach żeglugi (zob. niżej wykaz rejsów). Pierwszym kapitanem był kpt żeglugi Jaszczuk, który w Rotterdamie zastąpiony został przez kpt. żeglugi wielkiej Bronisława Dumę. Statek prawdopodobnie nie miał „matki chrzestnej” – przynajmniej do 1981 roku.

 Członkowie delegacji Huty Katowice: Andrzej Miśkieiwcz, Stanisław Śliwa oraz Grzegorz Milewski odbierają banderę M/S Huta Katowice po jego dziewiczym rejsie do Polski

M/S Huta Katowice, 1976 (na rufie siedziba armatora: Szczecin)
 

Dumny Bronisław Duma, jeden z kapitanów M/S Huta Katowice

W 1978 roku Załoga MS Huta Katowice brała udział w V Morskim Turnieju Kultury, na którym zajęła drugie miejsce („Srebrna Latarnia”) spośród 111 załóg. Wśród podjętych działań było m.in. otwarcie własnej klubo-kawiarni „U Hu-Ka” wraz z dyskoteką. W VIII Turnieju (1981) załoga M/S Huty Katowice zajęła pierwsze miejsce zdobywając „Złotą Latarnię”.

Na statku, podczas jego pobytów na wodach polskich, kilkakrotnie gościły delegacje z Dąbrowy Górniczej. W latach 1976-1981 miało miejsce przynajmniej 5 takich wizyt: m.in. dwukrotnie były to dzieci przebywające na koloniach w Kościerzynie, także dwukrotnie przedstawiciele „Głosu Huty Katowice”.  

W 1981 roku statek pływał już pod nowym dowódcą – był nim kpt Tadeusz Błachowski (po B. Dumie kapitanami byli jeszcze: Antoni Korziński, Marian Cebrat oraz Zbigniew Bargielski).

Statek pod polską banderą pływał do roku 2002, kiedy został sprzedany.

* W literaturze można spotkać wymiary 224,0x31,9x13,3 (J. Piwoński, Flota spod biało-czerwonej, 1989) podczas gdy w Internecie podawane są identyczne dane dla wszystkich czterech masowców: 232,4x32,3x13,8, co jednak prawdopodobnie jest błędem (por. np dane bliźniaczego M/S Varamis w linku pod jego fotografią).

 

REJSY

Poniżej znajduje się fragmentaryczny wykaz rejsów M/S Huta Katowice z pierwszych lat eksploatacji. W miare możliwości podane są trasy (porty) daty oraz przewożony ładunek.

1. Wyczarterowany, pływał głównie po Oceanie Indyjskim i wśród wysp Indonezji (porty: Cebo, Legaspi, makasar, Surabaya, Dżakarta), maniok, tapioka, kopra; Surabaya – Europa (Rotterdam, Hamburg, Polska), kopra

2. Kilkakrotnie: Turabao (Brazylia) – Polska, ruda dla HK

11. Nowy Orlean – Gdynia, zboże (głównie kukurydza)

12. Gdańsk (Port Północny) – Japonia, węgiel (połowa grudnia 1977 – pocz. lutego 1978)

13. Dookoła świata: Polska – Japonia – Kanada – kanał  Panamski – Polska; 60 tys. ton kanadyjskiego zboża, 1978

19. Polska – Taranto, Włochy (węgiel) – Skaramanga, Grecja (tam remont) – Turabao (ruda) – Polska

XX. Nowy Orlean – Polska , zboże, sierpień 1981